VCI Legal – ngày 27 tháng 11 năm 2025

Việt Nam đang bước vào giai đoạn quyết định trong tham vọng trở thành một trung tâm tài chính cạnh tranh trong khu vực. Chính phủ đang khẩn trương hoàn tất Dự thảo Nghị định về Thành lập và Vận hành Trung tâm Tài chính Quốc tế (IFC), với chỉ đạo dứt khoát của Thủ tướng yêu cầu các trung tâm đầu tiên tại TP. Hồ Chí Minh (TPHCM) và Đà Nẵng phải sẵn sàng đưa vào vận hành bước đầu ngay trong tháng 11. Đây được đánh giá là một trong những quá trình xây dựng khung pháp lý nhanh nhất từng được thực hiện cho một dự án hạ tầng tài chính mang tầm quốc gia.

Khung pháp lý được xây dựng khẩn trương để hiện thực hóa tầm nhìn chiến lược

Dự thảo Nghị định được xây dựng nhằm triển khai Nghị quyết 222/2025/QH15 của Quốc hội – văn kiện tạo cơ sở chính trị cho sáng kiến IFC. Khung pháp lý dự kiến thiết lập một môi trường pháp lý, quản trị và vận hành tách biệt so với hệ thống tài chính truyền thống, lấy cảm hứng từ các mô hình quốc tế như DIFC (Dubai), hệ sinh thái IFC Singapore và AIFC (Astana).

Theo dự thảo hiện tại, các IFC của Việt Nam sẽ vận hành theo mô hình quản trị hai tầng: mỗi địa phương có một cơ quan điều hành chịu trách nhiệm cấp phép, giám sát thành viên và thực thi nhiệm vụ quản lý thường xuyên; trong khi đó, một cơ quan giám sát trung ương sẽ theo dõi rủi ro hệ thống, điều phối tuân thủ liên ngành và bảo đảm sự phù hợp với chính sách an ninh – kinh tế vĩ mô quốc gia. Các chuyên gia pháp lý nhận định mô hình này dung hòa giữa tính tự chủ địa phương – yếu tố cần thiết để IFC cạnh tranh – và giám sát tập trung – điều kiện quan trọng để bảo đảm an toàn hệ thống tài chính.

Những nội dung quản lý chủ chốt trong Dự thảo

1. Cơ chế thành viên và cấp phép

Dự thảo quy định hệ thống thành viên chính thức cho các tổ chức muốn hoạt động trong IFC. Hồ sơ xin phép phải bao gồm:

• giấy tờ đăng ký kinh doanh;

• báo cáo tài chính đã kiểm toán hai năm gần nhất;

• kế hoạch kinh doanh phù hợp nguyên tắc vận hành IFC;

• quy trình quản trị nội bộ và hồ sơ AML/CTF.

Cơ chế này nhằm bảo đảm tính minh bạch, đồng thời thu hút các tổ chức tài chính chất lượng cao.

2. Tự do hóa dòng vốn với biện pháp bảo vệ

Một điểm nhấn quan trọng là khả năng mở rộng huy động vốn nước ngoài và thực hiện giao dịch tài chính quốc tế. Trong khi dòng vốn từ IFC chảy vào nền kinh tế trong nước sẽ được quản lý chặt chẽ, thì dòng vốn đi vào IFC lại có mức độ linh hoạt cao hơn. Mô hình “hành lang kiểm soát” này đã được áp dụng tại nhiều IFC trên thế giới nhằm thu hút tổ chức tài chính toàn cầu mà không ảnh hưởng đến ổn định tiền tệ.

3. Áp dụng chuẩn mực kế toán quốc tế

Các tổ chức trong IFC được phép áp dụng IFRS, IAS hoặc một số chuẩn mực GAAP nước ngoài, đánh dấu sự khác biệt lớn với hệ thống chuẩn mực kế toán Việt Nam. Quy định này được kỳ vọng sẽ tạo thuận lợi cho dòng vốn tổ chức và góp phần thúc đẩy lộ trình cải cách kế toán quốc gia.

4. Cơ chế giải quyết tranh chấp tăng cường

Dự thảo đề xuất thành lập tòa án hoặc hội đồng trọng tài chuyên trách tài chính, đồng thời mở rộng quyền lựa chọn trọng tài quốc tế của các bên. Đây được xem là yếu tố then chốt giúp nhà đầu tư nước ngoài yên tâm về tính độc lập và hiệu quả của cơ chế tài phán.

5. Tăng cường phòng, chống rửa tiền

Song song với đó, Ngân hàng Nhà nước đang xây dựng hướng dẫn mới về AML với các nghĩa vụ thẩm tra sâu rộng hơn, bao gồm yêu cầu báo cáo bắt buộc đối với mọi giao dịch điện tử từ 1.000 USD trở lên – một biện pháp quan trọng trong bối cảnh gia tăng tự do hóa giao dịch tài chính xuyên biên giới.

Mốc thời gian vận hành: Yêu cầu hoàn thành trong tháng 11

Bước ngoặt đến khi Thủ tướng Phạm Minh Chính yêu cầu hoàn tất và ban hành nghị định ngay lập tức, bảo đảm IFC có thể vận hành – dù ở quy mô thí điểm – trong tháng 11.

Kế hoạch hành động của Ban Chỉ đạo IFC (Quyết định 114/QĐ-BCĐTTTC) đặt ra nhiều nhiệm vụ cấp bách:

• hoàn thiện cơ sở vật chất tại TPHCM và Đà Nẵng, bao gồm trụ sở chính của IFC TPHCM;

• hoàn thiện nền tảng số phục vụ cấp phép và báo cáo tuân thủ;

• tuyển dụng chuyên gia về quản lý tài chính, AML và thuế quốc tế;

• ban hành quy định chi tiết về lao động, ưu đãi đầu tư và cơ chế thuế dành cho IFC.

TPHCM đã đẩy nhanh cải tạo trụ sở và làm việc với các tập đoàn tài chính lớn về thỏa thuận thuê mặt bằng giai đoạn đầu. Đà Nẵng đang hoàn thiện quy hoạch, kết nối hạ tầng và khuôn khổ điều phối hành chính phù hợp với chính sách trung ương.

Cơ hội và rủi ro đặt ra

Giới chuyên môn nhận định nghị định có thể mở ra nhiều cơ hội:

• thu hút định chế tài chính, quỹ quản lý tài sản, fintech, tổ chức trọng tài quốc tế;

• phát triển hệ sinh thái dịch vụ tài chính chất lượng cao, đưa Việt Nam vào chuỗi giá trị tài chính toàn cầu;

• tạo hiệu ứng lan tỏa cho ngành luật, kế toán, tư vấn và công nghệ;

• thúc đẩy hội nhập tài chính xuyên biên giới.

Tuy nhiên, nhiều rủi ro cũng được cảnh báo:

• năng lực quản lý có thể bị quá tải nếu cơ quan vận hành chưa sẵn sàng;

• nguy cơ xung đột pháp lý giữa cơ chế IFC và hệ thống luật hiện hành nếu không hài hòa tốt;

• rủi ro rửa tiền, chuyển vốn bất hợp pháp đòi hỏi hạ tầng công nghệ mạnh và cơ chế giám sát nghiêm ngặt;

• niềm tin nhà đầu tư phụ thuộc lớn vào tính minh bạch, ổn định vĩ mô và hiệu quả giải quyết tranh chấp.

Thời điểm mang tính quyết định cho tham vọng tài chính của Việt Nam

Dự thảo Nghị định được đánh giá là một trong những cải cách pháp lý táo bạo nhất trong lịch sử tài chính gần đây của Việt Nam. Nếu được triển khai hiệu quả, các IFC có thể trở thành cửa ngõ chiến lược đón dòng vốn quốc tế, hỗ trợ Việt Nam hướng tới mục tiêu chuyển mình từ thị trường mới nổi thành trung tâm tài chính giá trị cao trong khu vực.

Tuy nhiên, “cuộc chạy đua” để kịp vận hành vào tháng 11 đồng nghĩa với việc thành công sẽ phụ thuộc rất lớn vào tốc độ hoàn thiện thể chế, năng lực của bộ máy thực thi và tính minh bạch của khung pháp lý. Những tuần tới sẽ đóng vai trò quyết định trong việc Việt Nam có thể cân bằng giữa triển khai nhanh và đảm bảo bền vững lâu dài hay không.

About VCI Legal:

VCI Legal is an award-winning business law firm in Vietnam with a wide range of legal and corporate services, among other things, corporate, banking & finance, tax, labor & HR, real estate and dispute resolution with special focus on international investment disputes, We also offer our specialized type of service called “In-House Counsel Service” with the aim of assisting our clients in dealing with all types of internal and external issues arising from their day-to-day operations and business activities. With our offices in both Hanoi and Ho Chi Minh City, we have a tremendous depth of experience in providing well-reasoned and comprehensive legal advice to not only multinationals and Fortune 500 companies, but also small and medium enterprises.

Our professional team comprises one of the leading law firms in Vietnam with service quality highly recommended and acknowledged by international legal service reviewers such as: The Legal 500, AsiaLaw Profiles, IFLR, KPMG’s Tax Directors’ Handbook, Acquisition International, ACQ Global, Global Law Experts, Finance Monthly, and Chambers & Partners.

For many years, VCI Legal has been ranked among the top law firms in Vietnam for corporate, finance, insurance, taxation, employment, intellectual property and investment. With a “Can Do Attitude” combined with a “Know How” capacity, our firm is big enough to provide comprehensive legal support for any in-house legal matters, yet small enough to care about each of our clients. We undertake each engagement with the mindset of a long-term relationship, with the will to give whatever it takes to understand and fulfill your needs.

Ho Chi Minh City

Suite P7-42.18, Vinhomes Central Park, 720A Dien Bien Phu, Thanh My Tay Ward, Ho Chi Minh City, Vietnam

Tel.: (+84) 028 3827 2029 Fax: (+84) 028 3823 4436

Hanoi

Suite 1903, Floor 19, W1 Tower, Vinhomes Westpoint, Pham Hung, Tu Liem Ward, Hanoi City, Vietnam

Tel.: (+84) 024 3936 4985 – (+84) 024 3936 4987

Affiliated Offices: Beijing – Shanghai – Hanoi – Ho Chi Minh City – Singapore – New Delhi – Dubai – Doha – Zurich Paris – Rome – Brescia – Washington D.C. – Los Angeles